Παρασκευή 25 Ιουλίου 2008

ΜΠΑΛΕΤΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ, "ΖΟΡΜΠΑΣ"

ΜΠΑΛΕΤΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΛΥΡΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ - ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ / ΛΟΡΚΑ ΜΑΣΣΙΝ - ΖΟΡΜΠΑΣ

Ο Ζορμπάς, ο χαρακτήρας του μυθιστορήματος Ο βίος και η πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη, ζωντανεύει επί σκηνής μέσα από τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και τη χορογραφία του Λόρκα Μασσίν.
Ο θρυλικός ήρωας του βιβλίου –σύμβολο της αδάμαστης φύσης του Έλληνα, που τον συνδέει με τις ρίζες του– αναδύεται δυναμικά μέσω ενός έργου πλημμυρισμένου από ρυθμούς και χρώματα.

Ένα εντυπωσιακό θέαμα με τη συμμετοχή 200 και πλέον χορευτών επί σκηνής. Ο Μασσίν δημιούργησε μία χορογραφία που συνδυάζει τον κλασικό, τον λαϊκό και τον μοντέρνο χορό, μεταφράζοντας το περιεχόμενο του κειμένου σε κίνηση. Η μουσική του Θεοδωράκη, συνδυάζει τη συμφωνική μουσική, με τα εντυπωσιακά χορικά και τη λαϊκή ελληνική μουσική.

Το μπαλέτο Ζορμπάς παρουσιάστηκε σε ολοκληρωμένη μορφή –στην οποία το βλέπουμε και σήμερα– τον Αύγουστο του 1988 στην Αρένα της Βερόνας, με πρωταγωνιστή τον Βλαντίμιρ Βασίλιεφ. Από τότε οι όπερες του Λοτζ, της Βαρσοβίας, της Ρώμης, του Πόζναν, καθώς και η Εθνική Λυρική Σκηνή το έχουν συμπεριλάβει στο ρεπερτόριό τους.

Μέχρι σήμερα, το μπαλέτο Ζορμπάς, το έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από δύο εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.

Τη χορογραφία, καθώς και το λιμπρέτο υπογράφει ο καταξιωμένος χορογράφος Λόρκα Μασσίν. Τον ομώνυμο ρόλο ερμηνεύει ο διάσημος Ιρέκ Μουχαμέντοφ, διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ.
Χορεύουν επίσης οι σολίστ, οι κορυφαίοι και το corps de ballet του Μπαλέτου της ΕΛΣ.

Μίκης Θεοδωράκης
Κρητικός στην καταγωγή, γεννήθηκε στη Χίο στις 2 Ιουλίου 1925. Πέρασε τα παιδικά και νεανικά χρόνια του σε διάφορες επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας, κυ­ρίως στην Τρίπολη. Πήρε τα πρώτα μαθήματα μουσικής από το Ωδείο Πύργου και το Ωδείο Πατρών, όπου σπούδασε βιολί. Στην Τρίπολη, 14 ετών, ολοκλήρωσε τις πρώτες συνθέσεις του, έδωσε την πρώτη του συναυλία και οργάνωσε τοπική χορωδία. Το 1942 αποφοίτησε από το Ωδείο Αθηνών με δί­πλωμα αρμονίας, αντίστιξης, φούγκας. Καθηγητής του ήταν ο Φιλοκτήτης Οικονομίδης. Έως το 1954 ανέπτυξε έντονη καλλιτεχνική δρα­στηριότητα, γράφοντας μουσική για θέατρο, ραδιόφωνο, κινηματογράφο. Επίσης, την περίοδο 1942/54 έντονη υπήρξε η πολιτική του δραστηριότητα (ΕΑΜ, ΕΠΟΝ) και η αγωνιστική του δράση (συλλήψεις, βασανισμοί, κρατήσεις, εξορίες). Το 1954 ξενιτεύτηκε στο Παρίσι. Γράφτηκε στο φημισμένο Ωδείο Παρισιού, με υποτροφία του ΙΚΥ, όπου παρακολούθησε μαθήματα των Ολιβιέ Μεσσιάν (μουσική ανάλυση) και Εζέν Μπιγκώ (μουσική διεύθυνση). Στο Παρίσι ερμήνευσε σε πρώτη εκτέλεση το έρ­γο του Σονατίνα για πιάνο. Την περίοδο 1954/60 ανέπτυξε καλλιτεχνική δραστηριότητα στον ευρωπαϊκό χώρο. Έγραψε μουσική για τον κινηματογράφο, φρόντισε για την έκδοση έργων του έντεχνης μουσικής, συνεργάστηκε με τα μπαλέτα Κόβεντ Γκάρντεν, Στουτγάρδης και Λουντμίλλας Τσερίνα. Από το 1960 άρχισε να επισκέπτεται την Ελλάδα, όπου ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο, τον κύκλο τραγουδιών Επιτάφιος, σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου. Το 1962 επέστρεψε και εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα. Ίδρυσε τη Μικρή Ορχήστρα Αθηνών, δίνοντας και συναυλίες λαϊ­κής μουσικής. Το 1963 ίδρυσε τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, αναπτύσσοντας έντονη πολιτική δραστηριότητα, χωρίς ωστόσο να παραμελήσει τη μουσική. Έτσι, το 1964 πραγματοποίησε την πρώτη του πε­ριοδεία στο εξωτερικό (συναυλίες σε Γερμανία, Λονδίνο κ.α.). Το 1966 ίδρυσε το Μουσικό Οργανισμό Πειραιά. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς έδωσε σειρά συναυλιών στο Θέατρο Λυκαβηττού και σε στάδια ανά την Ελλάδα. Αμέσως μετά πραγματοποίησε την πρώτη περιοδεία του στην ΕΣΣΔ. Το 1967, μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, συνελήφθη, φυλακίστηκε, εκτοπίστηκε. Το 1970 απελευθερώθηκε χάρη σε διεθνείς ενέργειες και έφυγε με την οικογένειά του στο Παρίσι, απ’ όπου άρχισε αγώνα για ενότητα της Αντίστασης και αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Η προσπάθειά του συνοδεύτηκε από πολιτικές συναυλίες ανά τον κόσμο. Το 1974, μετά την πτώση της χούντας, επέστρεψε στην Ελλάδα. Ηχογράφησε δίσκους με καινούρια έργα του, έδωσε συναυλίες και συμμετείχε ενεργά στους πο­λιτικούς αγώνες, με επίσημες ιδιότητες. Το 1985 εξελέγη βουλευτής επικρατείας του ΚΚΕ, αλλά παραιτήθηκε το 1986. Το 1990 ανέλαβε θέση υπουργού άνευ χαρτοφυλακίου ως βουλευτής επικρατείας της ΝΔ. Το 1993 ανέ­λαβε χρέη διευθυντή των Μουσικών Συνόλων της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, αλλά παραιτήθηκε το 1994. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, ακόμα και με το βραβείο Λένιν (1983). Έχει συνθέσει κύκλους λαϊκών τραγουδιών, «τραγούδια-ποταμούς», λαϊκά ορατόρια, όπερες, μουσική για θεατρικά έργα, για τραγωδίες, έργα συμφωνι­κής μουσικής, έργα μουσικής δωματίου, μουσική για μπαλέτα και μουσική για ελληνικές και διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές. Έχει συγγράψει θεατρικά έργα, πολι­τικά και πολιτιστικά δοκίμια και μία γλαφυρή αυ­τοβιογραφία. Το μουσικό έργο του έχει εκδοθεί από τον οίκο Κ. Παπαγρηγορίου – Χ. Νάκα.


[Το βιογραφικό σημείωμα του Μίκη Θεοδωράκη αποτελεί αναδημοσίευση από πρόγραμμα του μπαλέτου Ζορμπάς (ΕΛΣ 1997, 1998)].



Λόρκα Μασσίν
Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη. Γιος και μαθητής του διάσημου χορευτή και χορογράφου Λεονίντ Μασσίν, χόρεψε και συνεργάστηκε με ορισμένους από τους σημαντικότερους χορογράφους της σύγχρονης εποχής, όπως είναι ο Ζωρζ Μπαλανσίν, ο Τζερόμ Ρόμπινς και ο Μωρίς Μπεζάρ. Σε ηλικία είκοσι ετών ίδρυσε το δικό του συγκρότημα χορού, το Ευρωπαϊκό Μπαλέτο, στο Παρίσι, με το οποίο περιόδευσε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τo 1964 συνέπραξε με τον πατέρα του προκειμένου να αναβιώσουν παλαιότερες καλλιτεχνικές περίοδοι των Ρωσικών Μπαλέτων του Μόντε Κάρλο. Ειδικότερα, αναβίωσε και χόρεψε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο μπαλέτο του Λεονίντ Μασσίν La Bacchanale, σε σκηνικά και κοστούμια του Σαλβαντόρ Νταλί. Το 1967 συνέπραξε ως σολίστ με το Ballet du XXeme siècle (Μπαλέτο του 20ού αιώνα) του Μωρίς Μπεζάρ και χορογράφησε τρία μπαλέτα. Επίσης, το 1970 ξεκίνησε η συνεργασία του με το New York City Ballet, για το οποίο χορογράφησε τα μπαλέτα Τέσσερα τελευταία τραγούδια, Άνοιξη και Ωδή, η οποία, μεταξύ άλλων, παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Στραβίνσκι. Έχει χορογραφήσει τουλάχιστον πενήντα μονόπρακτα μπαλέτα και έξι μεγάλα μπαλέτα, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται τα έργα Ο Μάριο και ο μάγος, Μεταμόρφωση (μπαλέτο με κείμενο βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Φραντς Κάφκα), Η φάρμα των ζώων (μπαλέτο με κείμενο βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Τζωρτζ Όργουελ), Οντίν, Εσωτερικός Σατί, Σεμπαστιάν, Fortepianissimo, Ένας Βραζιλιάνος στο Παρίσι και το μιούζικαλ Δρόμοι. Επίσης, χορογράφησε το μπαλέτο Ζορμπάς με λιμπρέτο δικό του, βασισμένο στο μυθιστόρημα Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη, και με τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, σε ολοκληρωμένη μορφή, τον Αύγουστο του 1988 στην Αρένα της Βερόνας. Από τότε το ίδιο έργο έχει παρουσιαστεί τουλάχιστον σε τριάντα χώρες και έως σήμερα περιλαμβάνεται στο ρεπερτόριο οκτώ μεγάλων συγκροτημάτων χορού, αλλά και λυρικών θεάτρων, όπως η Όπερα του Λοτζ, η Όπερα της Βαρσοβίας, η Όπερα του Πόζναν, η Όπερα της Ρώμης και η Εθνική Λυρική Σκηνή, στην Αθήνα. Έργα του έχουν ανέβει από διάσημα μπαλέτα, καθώς και διακεκριμένες ομάδες χορού στο πλαίσιο διεθνών φεστιβάλ και σε σημαντικά θέατρα του κόσμου, όπως το American Ballet Theatre, το New York City Ballet, το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου, η Όπερα του Παρισιού, η Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης, η Σκάλα του Μιλάνου, τα Μπαλέτα Μπολσόι της Μόσχας, το Θέατρο Φοίνικας της Βενετίας, το Θέατρο Σαν Κάρλο της Νάπολης, το Θέατρο Κάρλο Φελίτσε της Γένοβας, το Teatro Massimo του Παλέρμο, στη Σικελία, το Λυρικό Θέατρο της Βερόνας, το Δημοτικό Θέατρο του Ρίο ντε Ζανέιρο, το Luna Park του Μπουένος Άιρες και το Conde Duque της Μαδρίτης. Διατέλεσε διευθυντής μπαλέτου στην Όπερα της Ρώμης (1981/3) και στην Εθνική Όπερα της Πολωνίας (Βαρσοβία, 1991/3). Ο Λόρκα Μασσίν χρησιμοποιεί κατεξοχήν τα αφηγηματικά μέρη και το κλασικό ιδίωμα στα μπαλέτα του, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τη σύγχρονη θεματική του χορού. Έως σήμερα αναβιώνει τα μπαλέτα και τις χορογραφίες του πατέρα του Λεονίντ Μασσίν σε όλο τον κόσμο.


Ιρέκ Μουχαμέντοφ
Υπήρξε Α΄ Χορευτής στα Μπαλέτα Μπολσόι (Σπάρτακος, Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Γκριγκόροβιτς, Δον Κιχώτης, Ιβάν ο Τρομερός). Κέρδισε το Grand Prix στο Διεθνή Διαγωνισμό Μπαλέτου Μόσχας (1981), το Βραβείο Καλύτερου Χορευτή Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (1988), το Μετάλλιο Νιζίνσκι (1988) κ.ά. Yπήρξε Α΄ Χορευτής (1990-1998) και Προσκεκλημένος Καλλιτέχνης (1998-2001) του Βασιλικού Μπαλέτου του Κόβεντ Γκάρντεν. Για αυτόν χορογραφήθηκαν ρόλοι σε έργα όπως Χειμερινά Όνειρα, Το δέντρο του Ιούδα, Mr Worldly Wise, Fearful Symmetries. Δίδαξε στο Εθνικό Μπαλέτο Αγγλίας, στη Σχολή Εθνικού Μπαλέτου Αγγλίας και στο Βασιλικό Μπαλέτο του Μπέρμινγκχαμ. Το 2000 η Βασίλισσα Ελισσάβετ Β΄ τον συμπεριέλαβε στο Τάγμα της Βρεττανικής Αυτοκρατορίας (OBE). Από το 2007 είναι Διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ.


ΘΕΑΤΡΟ ΣΙΒΗΡΗΣ – Χαλκιδική / 16 & 17 Ιουλίου 2008